Czasami widzimy na polu lub działkach koty, które mogą dziwnie się zachowywać. Tarzają się, ocierają do spółki z innymi kotami z okolicy. Zazwyczaj może to być wpływ marcowania, ale też może to być… kocimiętka. Roślina ta znana jest w kocim środowisku jako kocie zioło, które pozwala kotu rozluźnić się czy oswoić z nowościami w domu. Zapraszam do lektury artykułu, który przybliży wam działanie zioła, na którego punkcie nasze koty dostają niezłego fizia. 😉
Kocimiętka to roślina z rodziny jasnotowatych. Większość gatunków to wieloletnie rośliny zielne, niektóre są jednoroczne. Niektóre z podgatunków są bardzo podobne do naszej pospolitej mięty, jednak nie działają tak na koty jak kocimiętka z gatunku Nepeta L. Kocimiętka i jej podgatunki znajdują zastosowanie m.in w ziołolecznictwie. Są to również ważne rośliny miododajne. Jednak głównie są sadzone jako rośliny ozdobne.
Kocimiętka właściwa występuje na terenach Europy, północnej Afryki, Bliskiego Wschodu i Ameryki Północnej. W Polsce spotykana jest na nieużytkach, w ogrodach i w okolicach dróg, traktowana jest wręcz jako chwast, przez co jest w pełni doceniana. Występuje głównie na terenach nizinnych, gdzie stabilne warunki ziemne i ogrodowe pozwalają na rozrost. Łodygi kocimiętki osiągają od 60 cm do 120 cm wysokości. W ziołolecznictwie wykorzystuje się zarówno liście kocimiętki jak i jej ziele. Pozyskuje się je głównie ze środowiska naturalnego.
Główny składnik liści kocimiętki właściwej to olejek eteryczny irydoid nepetalakton, garbniki oraz gorczyce. Ziele odmiany cytrynowej ma zapach podobny do melisy. W jej olejku eterycznym znajduje się cyral, cytronelol i geraniol. Zawiera również sole mineralne, taninę, sole mineralne i gorczyce. Ziele i liście kocimiętki stosuje się podczas leczenia przeziębień i grypy ze względu na właściwości bakteriobójcze i przeciwgorączkowe. Niemniej wszelkie plany związane z leczniczymi właściwościami kocimiętki należy skonsultować z weterynarzem. W większości przypadków nie ma przeciwwskazań do podania jej kotom.
Jednym z najbardziej aktywnych składników występujących w kocimiętce to nepetalakton. To on powoduje rozanielenie kota i nieobliczalność w zachowaniu po kontakcie z tym ziołem. Niektórzy twierdzą, że ma on działanie podobne do LSD lub marihuany. Kot, jako istota o mniejszych gabarytach od człowieka w styczności z taką dawką olejków eterycznych może zachowywać się w dość dziwny sposób.
Kotki, a nawet kocury zaczynają zachowywać się jakby miały ruję lub jakby były pod wpływem feromonów, które powodują rozluźnienie (np feromony w obroży). Euforyczne doznania podczas kontaktu z kocimiętką mogą być podsumowane nadmiernym wybuchem miłości do opiekuna (znane z autopsji: kotka, która została obdarowana gałązką kocimiętki wpadła w tak euforyczny stan, że ugryzła mnie z miłości w rękę.) lub dziką gonitwą po całym mieszkaniu. Reakcje kotów są przez pewien czas wręcz nieprzewidywalne.
Typowa reakcja na kocimiętkę to wąchanie, żucie, lizanie czy pocieranie całym ciałem rośliny. Dodatkowe reakcje mogą obejmować rozciąganie, ślinotok, skakanie, agresję czy wspomnianą już wcześniej nadpobudliwość.
Co można kupić w sklepach?
Zazwyczaj kocimiętka jest podawana w formie suchej, czyli wysuszonych wiórach, które możemy nabyć w miejscowym lub internetowym sklepie zoologicznym. Koszt to około 5-10 zł za opakowanie. Niestety, taka kocimiętka ma jedną dość zasadniczą wadę. Jako, że jest wysuszona to olejki w niej zawarte nie są tak intensywne jak te występujące w formie naturalnej. Niemniej warto stosować obydwa rodzaje, chociażby z tego względu iż susz jest łatwiej dostępny w sezonie zimowym. Ponadto nie wiemy ile przeleżała w magazynie, a jak wiadomo im dłuższy czas leżakowania ziół tym mniejsze właściwości zapachowe w nich zostają.
Jedną z wygodniejszych form podawania kocimiętki to spraye. Są one nieco droższe od suszu, ale znacznie trwalsze w zapachu. Niemniej również mają wadę, dość dużą. Sporo z nich ma w swoim składzie alkohol, co uważam za wielki minus to alkohol w składzie. Producenci widocznie nie doczytali, że koty jako zwierzęta o wyjątkowo czułym nosie (ba, nawet ludzie go wyczują w sprayu) mogą się bardzo zniechęcić do tego zioła właśnie przez alkohol. Alkohol to jedna z substancji, której koty wręcz nienawidzą. Niestety jeszcze nie udało mi się trafić na spray, który nie miałby alkoholu w składzie.
Sposób dawkowania sprayu jest dość łatwy. Wystarczy spryskać drapak lub miejsce, w które chcemy by nasz kot przychodził częściej lub kojarzył z czymś pozytywnym. Niestety ze względu na to, że jest to kocimiętka w płynie lotność jej zapachu jest bardzo szybka.
Najbardziej atrakcyjną formą podawania kocimiętki na rynku zoologicznym są zabawki. Zioło w takich zabawkach jest zazwyczaj umieszczane w postaci suszu lub koncentratu, który dość długo trzyma zapach. Zabawki te są zazwyczaj wytrzymałe, zrobione z bezpiecznych materiałów takich jak pióra czy plusz.
Syntetyki
Jak wiadomo natura jest naszym sprzymierzeńcem i wszystko co naturalne jest dla nas i naszych podopiecznych najzdrowsze. Dlatego warto sprawdzać (chociażby napisać do producenta lub przeszukać stronę) jakie substancje znajdują się we wnętrzu zabawki.
Wiele środków, które są dostępne w spray’u niestety zawierają alkohol, który jest dla kotów toksyczny. Ponadto zapach alkoholi dla kotów jest bardzo ostry i podrażniający – w teorii alkohol jest nośnikiem zapachu, ale w praktyce niestety koty bardzo często od takich kocimiętek uciekają i wręcz nie chcą z nich „skorzystać. Zapach jest odpychający i nieatrakcyjny dla naszych pupili.
Najlepiej jednak postawić na naturalną formę kocimiętki czyli gałązka, cały krzaczek lub po prostu susz. Im mniej przetworzone tym lepiej.
DIY – Do It Yourself
Jeśli nie chcesz w całości polegać na kupnych produktach możesz zrobic zabawkę sam. Są na to dwa sposoby.
- Suszenie ziół na słońcu lub w suchym miejscu. Takie ususzone zioło jest najbardziej naturalne i może być podawane w wersji zarówno „prosto z krzaka” jak i tej suszonej.
- Wystarczy użyć wyobraźni i stworzyć samemu zabawkę z naturalną kocimiętką. Wystarczy bawełniany woreczek (flizeliny i syntetyków nie polecamy). Bawełna jako naturalny surowiec bardzo łatwo przepuszcza olejki eteryczne. Tak zapakowany susz kocimiętki obwiązujemy szpagatem bądź innym wytrzymałym (i bezpiecznym sznurkiem). Możemy również dosztukować jakieś piórka lub dzwoneczki by uatrakcyjnić zabawę.
Źródła:
1. http://poznajziola.pl/ziola/kocimietka-wlasciwa-99.html
2. http://www.cat-world.com.au/all-about-catnip
3. http://www.humanesociety.org/animals/cats/tips/catnip.html
4. http://www.scientificamerican.com/article/experts-how-does-catnip-work-on-cats/